Cõi Thơ: For the Children - Cho Các Con (Gary Snyder)

For the Children

The rising hills, the slopes,
of statistics
lie before us.
the steep climb
of everything, going up,
up, as we all
go down.

In the next century
or the one beyond that,
they say,
are valleys, pastures,
we can meet there in peace
if we make it.
To climb these coming crests
one word to you, to
you and your children:

stay together
learn the flowers
go light

- Gary Snyder, from Turtle Island

Cho Các Con

Những ngọn đồi cao, những con dốc thoải,
của thống kê
nằm trước chúng ta.
Đường cheo leo
mọi thứ, đi lên,
lên, trong khi tất cả chúng ta
đi xuống.

Trong thế kỷ về sau
và sau sau nữa,
người ta nói,
thung lũng, đồng xanh
là nơi ta gặp nhau trong hòa bình
nếu có thể.
Để trèo lên những đỉnh cao sắp tới
có một lời cho con, cho
con và con của con:

hãy mãi bên nhau
học từ hoa cỏ
bước đi rất nhẹ

- Gary Snyder, “Đảo Rùa”
Quỳnh An chuyển ngữ

Read More

Cõi Thơ: Looking For a Sunset Bird in Winter - Tìm Cánh Chim Hoàng Hôn Trong Mùa Đông (Robert Frost)

Looking For a Sunset Bird in Winter
by Robert Frost

The west was getting out of gold,
The breath of air had died of cold,
When shoeing home across the white,
I thought I saw a bird alight.

In summer when I passed the place
I had to stop and lift my face;
A bird with an angelic gift
Was singing in it sweet and swift.

No bird was singing in it now.
A single leaf was on a bough,
And that was all there was to see
In going twice around the tree.

From my advantage on a hill
I judged that such a crystal chill
Was only adding frost to snow
As gilt to gold that wouldn't show.

A brush had left a crooked stroke
Of what was either cloud or smoke
From north to south across the blue;
A piercing little star was through.

Tìm Cánh Chim Hoàng Hôn Trong Mùa Đông
Nguyên tác tiếng Anh Robert Frost
Quỳnh An chuyển ngữ

Trời tây sắp biệt ánh vàng
Trong hơi thở lạnh ngút ngàn giá băng
Đường về tuyết trắng lặng căm
Ngỡ mình bỗng thấy âm thầm cánh chim.

Hạ xưa qua chốn êm đềm
Ta dừng bước khẽ hồn mềm ngẩng trông
Chim kia thiên phú một giòng
Âm giai réo rắc, thinh không dặt dìu.

Vắng chim đượm tiếng cô liêu
Trên cành chiếc lá khẳng khiu nép mình
Hắt hiu chừng đấy ảnh hình
Đi quanh hai bận hành trình vẫn nguyên.

Trên đồi ngó xuống bình yên
Chợt nghe giá rét càng thêm lạnh lùng
Làn sương tuyết phủ một vùng
Mong manh vàng, mạ chẳng cùng phô trương.

Một đường cọ ngã nghiêng sơn
Là mây hay khói nhẹ vờn trời cao?
Từ nam chí bắc xanh màu
Cánh sao nhỏ bé xuyên vào hư vô.

Read More

Cõi Thơ: Đọc thơ haiku Nhật Bản qua lối viết Romaji (Đàm Trung Pháp)

In rainy or cold weather, the mood for poetry is in the air. This excerpted article is about the Japanese poetic genre, haiku. Three foremost Japanese haiku poets are considered to be Matsuo Basho (1644-1694), Yosa Buson (1716-1784), and Kobayashi Issa (1763-1827). Hope you can find the time to read (or even write) a haiku sometime this winter, while nature is splendidly glorious in her own very way. It is a gift for us all to enjoy and cherish. In turn, let us help keep the Earth clean for eons to come.

ĐỌC THƠ HAIKU NHẬT BẢN QUA LỐI VIẾT ROMAJI
Đàm Trung Pháp
Nguồn: Viện Việt-Học

Mỗi bài thơ "haiku" (phát âm lối Hán Việt là "bài cú") của người Nhật Bản là một tiểu vũ trụ thu gọn trong vẻn vẹn 17 âm tiết. Trong cái hạn hẹp tối đa ấy, nhà thơ diễn tả cảm nghĩ của mình trước thiên nhiên và cho người đọc thoáng thấy một hình ảnh vĩnh cửu phát hiện qua một cảnh trí thông thường chóng phai mờ.

Về điểm này thì hình như mỗi nhà thơ lớn, ở phương trời nào cũng vậy, đều có đôi chút “tâm hồn haiku” – như khi William Blake đã thấy cả vũ trụ trong một hạt cát, cả thiên đường trong một đóa hoa dại (“to see a world in a grain of sand, a heaven in a wild flower”) hoặc như khi Đinh Hùng mới chỉ nhìn vào đôi mắt lưu ly của Kỳ Nữ mà đã “thấy cả bóng một vầng đông thuở trước, cả con đường sao mọc lúc ta đi”!

Tổng số 17 âm tiết của một bài haiku được thu xếp thành 3 dòng thơ, thông thường với 5 âm tiết cho dòng thứ nhất, 7 âm tiết cho dòng thứ hai, và 5 âm tiết cho dòng thứ ba. Ba dòng thơ ấy không bắt buộc phải vần với nhau và cũng không cần những dấu chấm câu.

Thi bá Matsuo Basho thuộc thế kỷ XVII là người đã nâng thơ haiku lên hàng nghệ thuật siêu đẳng, và cũng từ đó haiku trở nên thể thơ thông dụng nhất trong văn chương Nhật Bản. Nghệ thuật siêu đẳng này gắt gao đòi hỏi nhà thơ phải diễn tả rất nhiều, gợi ý tối đa trong một hình thức vắn tắt, cô đọng nhất. Mỗi bài haiku phải gây nên một ấn tượng trọn vẹn bằng cách đặt vào bên cạnh yếu tố thiên nhiên một câu gợi ý về một mùa trong năm hoặc một cảm xúc mạnh.

Bài thơ dưới đây của Basho dùng hai yếu tố thiên nhiên (con đường vắng vẻ, lúc xẩm tối mùa thu) để làm bối cảnh cho một cảm xúc mạnh (sự hiu quạnh tột cùng):

kono michi ya
yuku hito nashi ni
aki no kure

con đường ấy
không người qua lại
trời xẩm tối mùa thu

Vì nhiều chữ Nhật Bản ở dạng đa âm tiết (thí dụ như danh từ shizukesa có nghĩa là sự thanh tịnh gồm 4 âm tiết), khi bị ghép vào mô thức haiku tiết chế, nhiều khi chỉ một hai chữ thôi đã chiếm hết cả dòng thơ rồi. Cho nên cả bài haiku chỉ là vài ba nét chấm phá để gợi cảnh, gợi tình, hoàn toàn "ý tại ngôn ngoại."

Ba thi nhân haiku hàng đầu trong văn học Nhật Bản là Matsuo Basho (1644-1694), Yosa Buson (1716-1784), và Kobayashi Issa (1763-1827). Basho lẫy lừng nhất, thường được ví như một William Wordsworth, vì ông cũng đã suốt đời đi tìm sự cảm thông với thiên nhiên. Thơ Basho phảng phất cốt cách tiên của Lý Bạch và nhuộm màu ly tao của Đỗ Phủ. Buson còn là một nhà danh họa; thơ ông rất đẹp nét, trữ tình, và nhậy cảm. Issa mồ côi mẹ từ thuở ấu thơ và bị mẹ ghẻ hắt hủi; từ năm 14 tuổi đã tự lập và nghiên cứu haiku. Thơ Issa bình dị và thường nhắc đến các sinh vật nho nhỏ như chim sẻ, dế, bươm bướm với nhiều thân thương trìu mến.

Haiku là thơ vịnh thiên nhiên qua bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Chúng ta hãy xem ba thi nhân nêu trên chấm phá cảnh trí thiên nhiên như thế nào qua các bài haiku lừng danh của họ, được trích dẫn bằng romaji là lối viết tiếng Nhật rất dễ phát âm, dành cho những người quen với mẫu tự la-tinh, gồm cả người Việt chúng ta.

Ưu điểm của romaji là nó cho người đọc thấy rõ được các từ ngữ tượng thanh cũng như sự hòa hợp các âm tương tự trong các dòng thơ. Trong bài viết này, các dòng chuyển sang tiếng Việt cố gắng giữ nội dung nguyên tác, mặc dù đôi khi phải thay đổi thứ tự ý nghĩa các câu để nghe cho thuận tai người Việt, và hoàn toàn không theo mô thức tiết chế của haiku.

Vì sự ngắn gọn tối đa, thi nhân haiku không thể sử dụng cú pháp cầu kỳ – một lợi điểm cho người chưa thạo tiếng Nhật nhưng lại thích đọc thơ haiku như bản thân tôi. Quả thực, chỉ cần một kiến thức căn bản về cú pháp Nhật ngữ và một cuốn tự điển Nhật dùng lối viết romaji dễ tra cứu mục từ sắp xếp theo thứ tự a, b, c (thí dụ như cuốn Kodansha’s Romanized Japanese-English Dictionary 666 trang xuất bản tại Tokyo năm 1993 mà tôi sử dụng) là có thể thưởng thức thơ haiku. Chính cuốn tự điển này đã giúp tôi "hiểu" ý nghĩa bài thơ của Basho viết về tiếng ve kêu (được trích dẫn đầu tiên dưới đây) trong đó có các danh từ shizukesa (sự thanh tịnh), iwa (tảng đá lớn), semi (ve sầu), koe (giọng), và động từ shimiru (thấm vào). Kiến thức cú pháp căn bản cho tôi biết rằng giới từ ni (trong) phải đứng sau danh từ trong một đoản ngữ với giới từ đóng vai chủ động (prepositional phrase) – ngược hẳn với thói quen trong tiếng Anh và tiếng Việt. Vì vậy đoản ngữ "trong tảng đá lớn" khi dịch sang tiếng Nhật sẽ thành "tảng đá lớn trong" (iwa ni). Xin nói thêm, giới từ no (của) trong tiếng Nhật được dùng như chữ "chi" trong tiếng Tàu hoặc "sở hữu cách -'s" trong tiếng Anh – semi no koe do đó phải hiểu là "thiền chi thanh" hoặc "the cicada's voice."

Xin bắt đầu bằng mùa hạ, khi mà Basho chỉ nghe thấy tiếng ve sầu vang vọng vào kẽ đá. Thi nhân ghi lại cảm giác rất nhiều thiền tính ấy như sau :

shizukesa ya
iwa ni shimi-iru
semi no koe


thanh tịnh và
thấm vào non núi
tiếng ve ca

Khi vui hưởng đời, mấy ai thấy chết chóc đang chờ. Những con ve sầu của Basho cũng thế – chúng có biết đâu là cuộc sống của chúng sắp tàn:

yagate shinu
keshiki wa mieru
semi no koe


ve sầu ca hát
chẳng mảy may hay biết
chết đã gần kề

Nhân sinh vô thường, có khác chi đám mây trôi luôn thay hình đổi dạng, qua thi bút huyền diệu Issa:

oni to nari
hotoke to naru ya
doyoo-gumo


đám mây trong ngày khổ ải
từ hình quỷ
chuyển sang hình phật

Cỏ mùa hạ tốt tươi thật đấy, nhưng Basho cũng thấy dưới lớp cỏ ấy là mồ chôn những ước mơ hiển hách của biết bao đấng trượng phu:

natsu - kusa ya
tsuwa-mono-domo ga
yume no ato


cỏ mùa hạ
đang chôn vùi
bao giấc mơ chiến thắng cố chinh nhân

Chỉ nhìn những trái ớt chín mọng trên cây, nhà thơ kiêm danh họa Buson đã thấy cả một mùa thu đang làm lộng lẫy thiên nhiên:

utsukushi ya
no-waki no ato no
toogarishi


đẹp biết bao
những trái ớt đỏ tươi
sau trận thu phong

Người thường khi nghe tiếng dế rên rỉ đêm thu thì có lẽ chỉ buồn thôi, nhưng thi sĩ Issa đa cảm đã vội nghĩ ngay đến ngày mình xuống mộ. Hãy nghe nhà thơ cô đơn đó căn dặn người bạn nhỏ nhoi đôi lời:

ware shinaba
haka-mori to nare
kirigirisu


này chú dế
hãy làm người gác mộ
sau khi ta lìa đời

Bóng đêm dầy đặc, vài tia chớp, tiếng kêu xào xạc một con chim đi tìm mồi là mấy chấm phá kiệt xuất vẽ lên một đêm thu cô quạnh đến rùng mình qua thần bút Basho:

inazuma ya
yami no kata yuku
goi no koe


vài tia chớp lập lòe
tiếng kêu con vạc ăn đêm
bay vào cõi tối

Và mùa đông đã tới, với băng giá ngoài trời và băng giá trong lòng thi nhân. Lúc ấy Buson ước ao đi ở ẩn trong núi:

fuyu-gomori
kokoro no oku no
yoshino yama

mùa đông ẩn dật
ngọn núi yoshino
chiếm trọn tâm tư

Basho ít khi dừng bước giang hồ. Tuy vậy, ông ngao ngán trạng huống ốm đau khi chu du mùa đông qua những vùng hẻo lánh:

tabi ni yande
yume wa kare-no o
kake-meguru


lữ hành trong bệnh hoạn
chờn vờn bóng ma
trên cánh đồng hoang

Và rồi, sau chuỗi ngày mùa đông giá lạnh, mùa xuân đã trở lại. Vì thiếu tình mẫu tử từ tấm bé, Issa rất trìu mến những sinh vật nho nhỏ của mùa xuân. Có lẽ khi vỗ về tinh thần chú ếch mảnh mai, thi nhân cũng tự an ủi chính mình:

yase-gaeru
makeru na issa
kore ni ari


chú ếch èo uột
đừng bỏ cuộc nhé
issa đang an ủi chú đây

Mưa xuân khiến hoa cỏ tốt tươi, nhưng phũ phàng thay, dưới làn mưa ấy cũng có một lá thư bị ai đó quăng đi để gió thổi vô rừng, như Issa chứng kiến:

haru-same ya
yabu ni fukaruru
sute tegami


mưa xuân
lá thư vứt bỏ
gió cuốn vô rừng

Xuân là mùa của hạnh phúc, của tái sinh, nhưng Buson thấy xuân cũng là mùa để tàn sát sinh linh:

hi kururu ni
kiji utsu
haru no yama-be kana


hoàng hôn
tiếng bắn chim trĩ vang dội
triền núi mùa xuân

Trong ánh xuân rực rỡ, Basho ước ao được tự do, không vướng lụy hồng trần, như con sơn ca đang líu lo giữa thảm cỏ xanh:

hara-naka ya
mono nimo tsukazu
naku hibari


giữa bãi cỏ
sơn ca líu lo
tự do, chẳng ưu phiền

http://www.viethoc.com/Ti-Liu/bien-khao/phiem-luan/dhocthohaikunhatbanqualoivietromaji

Read More

Cõi Thơ: Hồ trên đảo Innisfree - The Lake Isle of Innisfree (W. B. Yeats)

A beautiful poem by William Butler Yeats (1865-1939), the first Irishman to be awarded the Nobel Prize in Literature in 1923. He was known to be a spiritually inclined poet. Here he wrote about a lake on an uninhabited island in Lough Gill, where he longed to live in the serenity of nature's light and sounds. (**please scroll down for English**)

William Butler Yeats (1865-1939) là một nhà thơ được giải Nobel Văn Chương 1923, người Ái Nhĩ Lan đầu tiên được vinh dự này. Ông nổi tiếng là một thi sĩ có khuynh hướng tâm linh. Trong bài này, ông viết về hồ trên đảo nhỏ Innisfree, một đảo không người ở Lough Gill, nơi ông mong được sống trong ánh sáng và âm thanh an bình của thiên nhiên.

Hồ trên đảo Innisfree

Tôi sẽ thức và đi ngay bây giờ, đến Innisfree
Dựng một gian nhà bằng đất sét và phên liếp
Có chín hàng đậu và một tổ cho ong
Sống một mình với âm thanh vo vo trong rừng thưa vắng.

Tôi sẽ được an bình nơi đó, bởi an bình chầm chậm viếng thăm
Từ màn ban mai đến miền tiếng dế ngân
Nửa khuya vạn vật lấp lánh, giữa trưa màu tím bừng lên
Và khi chiều buông đầy cánh chim hồng tước.

Tôi sẽ thức và đi ngay bây giờ, bởi luôn luôn ngày đêm
Tôi nghe nước rì rào vỗ vào bờ hồ êm
Khi đứng trên đường hay vỉa hè xám tẻ
Tôi nghe trong tận cùng sâu thẳm con tim.

William Butler Yeats, 1888
(Quỳnh An tạm dịch nghĩa)

The Lake Isle of Innisfree

I will arise and go now, and go to Innisfree,
And a small cabin build there, of clay and wattles made;
Nine bean rows will I have there, a hive for the honey bee,
And live alone in the bee-loud glade.

And I shall have some peace there, for peace comes dropping slow,
Dropping from the veils of the morning to where the cricket sings;
There midnight's all a glimmer, and noon a purple glow,
And evening full of the linnet's wings.

I will arise and go now, for always night and day
I hear lake water lapping with low sounds by the shore;
While I stand on the roadway, or on the pavements gray,
I hear it in the deep heart's core.

William Butler Yeats, 1888

http://www.bartleby.com/103/44.html

Read More

Cõi Thơ: Khi Người Trần Gian Yêu (Quỳnh An)

Khi Người Trần Gian Yêu
(When Worldly People Love)
~ Quỳnh An

Không ai yêu giống nhau

Có chàng rất nhẹ nhàng
Có nàng như vũ bão
Có người hay nhõng nhẽo
Có kẻ đeo xà nẹo.

Tình yêu thêm hương hoa
Như uống một chung trà
Ngọt ngào hay vị đắng
Mai ta cũng về Nhà!

When Worldly People Love

No one loves quite the same

Some guys are tender
Some dolls are intense
Some pampered princes
Some Siamese twins.

Love gives life myriad flavors
Like enjoying a cup of tea
Sweet or bitter, just savor
One day we'll all be Free!

Read More

Cõi Thơ: Nói Xấu (Tường Lưu)

Tựa: "Ngồi Lê Đôi Mách" (Họa sĩ thiên tài Normal Rockwell)

NÓI XẤU
(For our English-speaking friends: This poem, titled "Bad-mouthing," by Tường Lưu is based on two verses from the Bible: "To slander no one, to be peaceable and considerate, and always to be gentle toward everyone" [Titus 3:2] and "By this everyone will know that you are my disciples, if you love one another" [John 13:35]. It is a loving reminder for us to be forgiving, egoless, and kind.)

Chớ nói xấu ai, chớ tranh cạnh, hãy dung thứ, đối với mọi người tỏ ra một cách mềm mại trọn vẹn. (Tít 3:2)

Nếu các ngươi yêu nhau, thì ấy là tại điều đó mà thiên hạ sẽ nhận biết các ngươi là môn đồ ta. (Giăng 13:35)

Tôi vẫn biết nói xấu người là xấu
Nhưng nhiều khi không giữ được miệng mình
Dịp trả đòn chẳng lẽ lại làm thinh
"Nó" chơi xấu, sao mình không "chơi" lại!

Tôi nói xấu, người nghe đương nhiên... khoái
Có người nghe "mồi lửa" để... nghe thêm
Muốn nghe thêm, tôi sẽ nói... như điên
Nói cho đã, chuyện không thành ra có.

Nói cho đã, rồi sau buồn, hậu quả
Thấy mình hèn, mình dại, mình nhỏ nhen
Ðừng tưởng rằng người nghe, họ sẽ khen
Họ đánh giá mình là người... không tốt.

Nói xấu ta, dù bạn thân cật ruột
Cũng thành thù, không thể... đội trời chung
Thế thì sao?
Thì... yên lặng là vàng
Yên lặng được mới vàng ròng thật sự.

Kinh Thánh dạy: Hãy có lòng dung thứ
Với mọi người nên mềm mại dịu dàng
Chính "cái tôi" là "tệ" nhất trần gian
Nếu trị được, ta bước cao... một bậc.

Tôi cố gắng nhiều lần, nhiều trường hợp
Bước lên cao, ai không muốn bao giờ!
Nhưng "cái tôi" nó xuất hiện bất ngờ
Làm đảo lộn mọi ý lành, xây dựng.

Xin Chúa thương, giúp đỡ tôi... với bạn
Ta cùng nhau hành xử khác thế thường
Ðối đãi nhau trên căn bản yêu thương
Ðể thiên hạ biết ta môn đồ Chúa.

Tường Lưu

Read More

Cõi Thơ: Ngắm Hoa Cúc (Hạnh Cơ)

Ngắm Hoa Cúc

Buổi sáng trời thật trong
Vừng đông rạng ánh hồng
Sân chùa tràn nắng sớm
Gió gọi cành sương rung

Sân thượng trước thiền đường
Lư trầm tỏa khói hương
Một mình ngồi tĩnh lặng
Không có gì vấn vương

Vườn cúc ngay dưới sân
Vàng trắng đẹp không ngần
Người hồn nhiên lặng ngắm
Người, hoa không cách phân

Đâu có gì cách phân
Người hoa đều vô tâm
Giữa vô cùng giòng sông
Bồ tát hiện toàn thân

Hạnh Cơ

Read More

Cõi Thơ: Diệu Pháp (Như Thủy)

Diệu Pháp

Khi đã biết trần gian là huyễn mộng
Thì Niết Bàn có lẽ cũng chiêm bao
Vì thiên thần đã chắp cánh bay cao
Nên phép lạ nẩy sinh từ lòng đất

Ai từng thấy mà lòng không ngây ngất
Đóa sen hồng vừa nở giữa hồ xanh
Sau bao ngày ấp ủ dưới bùn tanh
Đang uyển chuyển tỏa hương lành ngào ngạt

Hoa hiện diện như bàn tay Bồ Tát
Nhỏ cam lồ dựng lại một niềm tin
Lời linh thiêng là những cánh hồng xinh
Truyền diệu pháp trong một chiều gió lộng

Tôi cúi mặt khôn tìm lời ngưỡng vọng
Xin tri ân nước đọng với bùn tanh
Đã chở che ấp ủ những mầm xanh
Và lặng lẽ khiêm nhường như rác cỏ

Hoa đã nở như những gì vất bỏ
Nên Như Lai là mỗi một tâm linh
Thế sao ta không tu hạnh Bất Khinh
Cung kính lễ từng phàm phu tục tử?

Như Thủy

Read More

Cõi Thơ: Hoa Hân Hạnh (Quỳnh An)

Hoa Hân Hạnh
~ Quỳnh An

Hoa trắng, nhụy vàng, mười cánh mỏng
Hân hạnh được gặp em
(Dù bây giờ vẫn chưa biết tên)

Chân dung em trên màn ảnh
Hồn nhiên, em như gọi mời
Có phải em vừa nở nụ cười
Cho ngày trần bớt dài trong tôi?

Vẫn chưa biết em từ đâu
Có thể từ cánh đồng thơm đất Tiệp?
Quê hương em, tôi tin là đẹp
Cám ơn em hiện diện trên đời

Em, Hoa Hân Hạnh, đến từ trời...

Read More

Cõi Thơ: Luật Hay (Quỳnh An)

Luật Hay

Nếu còn khoảnh khắc nào trong đời sống
Cho em được nhìn anh
Một thoáng bên nhau rồi lại xa nhanh
Mưa bay bay một chiều xanh lá
Tóc em đã tàn phai hương mạ
Nụ cười buồn hiu hắt tiễn người đi...

- Chiến tranh là chuỗi dài biệt ly
Từng giọt lệ nóng trên tay vụng về
Anh lấy gì để giữ lấy ngày mai?
Trời rất trong mà lòng anh như tối
Ôi em yêu, nhịp tim anh bối rối
Làm sao khi lương tâm nhuốm máu người
Những trẻ thơ, cụ già và thiếu nữ
Sẽ vì anh mà thịt nát xương rơi!

Những thanh niên gọi là thù vạn cổ
Hẳn trong đời họ cũng có người yêu
Biết mong chờ lúc xa vắng quạnh hiu
Biết ngây ngất những phút giờ say đắm.

Họ cũng như mình, biết quý trời xanh thẳm
Thích hát ca giữa hoa lá thiên nhiên
Họ có mẹ cha, anh em và láng giềng
Có ước mơ dù đời thường an phận.

Nếu ta sống để cho và không nhận
Thì còn gì tốt hơn mạng sống này
Y sĩ tranh đấu mong cứu người từng giây
Còn chiến trường, người giết người banh thây!

Nếu là vua, anh sẽ ra luật hay:
Bãi bỏ mọi vũ trang và quân đội
Không vũ khí lấy gì mà giết nhau?
Và binh sĩ sẽ là người bắc cầu
Ngang sông sâu cho các em vào lớp
Binh sĩ sẽ chung vai xây đường sá
Một viên đạn hóa thành ngàn viên đá
Dựng tổ ấm cho người không nhà và trẻ mồ côi
Binh sĩ rồi thăng hoa nhiều mảnh đời
Niềm hãnh diện khi được làm kẻ sĩ!

~ Quỳnh An

Read More

Cõi Thơ: Vào Lớp

Vào Lớp

Sáng hôm nay em mong vào lớp
Để được gặp thầy
Nghe tiếng thầy nói:
“Chào các bạn thân yêu!”

Tiếng thầy vang vang
Vì thế gian còn sầu mang mang
Nhưng thầy chẳng bao giờ nhắc thế
Thầy chỉ bảo: “Tích cực, vui lên!
Xăn tay áo, đừng đắn đo!
Đây là phim hành động
Những diễn viên ngồi co ro
Sẽ không thuộc về màn ảnh
Đây là giờ hành động.”

Em vẫn biết cuộc đời là ảo mộng
Và chúng ta những tài tử nghiệp dư
Khi màn nhung sớm khép lại ơ thờ
Đường trăm hướng rồi mỗi người mỗi ngả
Tuy thiên cơ không thể nào nói rõ
Nhưng ta suy theo luận lý mà xem
Nếu tai ương còn đầy dẫy nỗi niềm
Hãy nhìn lại vì sao trần gian khổ!

Hãy tìm hiểu những thánh từ thiên cổ
Và thực hành như những học sinh ngoan
Mai có về cõi trời rộng thênh thang
Đài thiên quốc nhìn bộ phim hoành tráng
Và bạn diễn trên quãng đường giới hạn
Sẽ hài hòa cùng vô tận trăng sao
Chút dư âm từng gắn bó bên nhau
Miền cao đẹp gót liên hoa nhẹ bước

Thầy bảo thế, sống vị tha là trước
Nghĩ đến người rồi hãy nghĩ đến ta
Sống bao dung, sống khiêm tốn, thật thà
Sống lý tưởng, không sát sinh, hại vật

Trong thinh không lắng nghe nghìn cung bậc
Tiếng thiên thần đang mở hội hoan ca
Khi Địa Cầu từ hỗn loạn ta bà
Bỗng qua đêm thánh nhân tùng địa xuất
Những chiến sĩ hòa bình lòng bất khuất
Xem chông gai như muôn đóa sen hồng
Bạn thân yêu, bạn có thấy gì không?
Một thế giới ăn chay đầy từ ái
Khi con người không nhìn nhau ngần ngại
Tay không gươm, mắt chẳng sắc như dao
Đã tan rồi mùi tử khí hư hao
Dòng sông máu đã ngừng thôi tuôn chảy
Cho chim muông được tung tăng bay nhảy
Cá dập dìu trên đại dương mênh mông
Vui nhé em, gà, lợn, chó, bò, ong
Vịt, ngỗng, cừu, tôm, cua, và ếch nhái
Tất cả được những chuỗi ngày thư thái
Không còn ai bắt bớ hoặc giam cầm

Bạn thân yêu, bạn có thấy gì không?
Tim nhân loại vừa thắp lên ánh sáng...

~ Quỳnh An

Read More

Cõi Thơ: Người và Em

Người và Em

Người và em chung sống cùng một nhà
Nhưng đôi khi mình ngỡ như xa lạ
Trái tim người có cổng rào cản ngăn?
Em đứng bên lề khói bụi giăng giăng.

Đi qua đời nhau mà không biết nhau
Người chưa từng nhìn em với câu chào
Em câm lặng với nỗi buồn tan tác
Xác dưới tay người, hồn đã thương đau!

Ôi mắt em có bao lời để ngỏ
Tim óc em còn rung động dạt dào
Em đến đây từ một cõi trăng sao
Món quà nhỏ được thiên thần gói kỹ

Chỉ để chúc người vạn điều tuyệt mỹ
An ủi người trong những lúc cô liêu
Muôn dáng hình cho thế giới diễm kiều
Đời khô héo nếu không còn đa dạng.

Em đến bên người thời gian giới hạn
Hãy mở lòng và đón nhận chút quà
Rồi nụ cười sẽ dệt gấm thêu hoa
Hành trang nhẹ mai người vào cửa tử.

Khi vũ trụ lắng nghe lời tình tự
Sẽ biết rằng người đã từng yêu em
Và lối đi đã trải cỏ thơm mềm
Cho những kẻ được Thiên Đàng sáng tạo.

Em và người quay cùng trong quỹ đạo
Người và em chia sẻ một hành tinh
Vì tình thương là dấu ấn tâm linh
Sẽ có chăng ngày an bình ngự trị?

Quỳnh An
Tặng các bạn thú & người nhân Ngày Thú Vật Thế Giới 4/10/2010
Chúc Địa Cầu sẽ là nơi tốt đẹp, từ ái hơn cho loài vật: những người bạn và láng giềng của chúng ta.

Read More

Cõi Thơ: Sinh nhật nhà thơ Rumi (30-9)

Cách đây trên 800 năm, vào ngày 30 tháng 9, Rumi (Mawlana Jalaluddin Rumi), một nhà thơ và bậc thầy tâm linh đã chào đời tại tỉnh Balkh ở A Phú Hãn. Ngài nổi tiếng qua những thông điệp về tình yêu dành cho Đấng Thiêng Liêng, vượt trên mọi biên giới của ngôn ngữ, văn hóa, và tín ngưỡng.

Mời bạn đọc bản dịch một bài thơ của Ngài, nguyên tác tiếng Ba Tư, do Sharam Shiva chuyển sang tiếng Anh, trích từ thi tập "Hãy Lặng Im Đừng Nói Gì Với Chúa: Những Bài Thơ Trữ Tình Của Rumi." Người Tình trong thơ Rumi là Đấng Tối Cao và cũng là Chân Tánh, Đại Ngã, là chính chúng ta. Rumi ca tụng và nhắc ta tìm về với mối tình bất diệt này.

Trong Tim Bạn Có Một Ngọn Nến 

Trong tim bạn có một ngọn nến
đang sẵn sàng để được thắp lên.
Trong hồn bạn có một khoảng trống
đang chờ mong để được lấp đầy.
Bạn có cảm thấy gì không?
Nỗi cách xa Người Tình thiên cổ.
Hãy mời Người cho dạt dào chan chứa,
cho ấp yêu ngọn lửa trong tim.
Hãy nhắc nhở những ai bảo khác
rằng Tình Yêu quả thật
tùy ý tùy nghi mà đến
và nỗi nhớ thương
không thể học được từ bất cứ trường nào.

Và sau đây là trích đoạn bài biên khảo sâu sắc của tác giả Nguyễn Đức Tùng trên tạp chí Hợp Lưu.

Thơ Rumi
NGUYỄN ĐỨC TÙNG

...Tôi biết đến Rumi nhờ Coleman Barks, người dành trọn nửa cuộc đời mình để tìm hiểu nhà thơ lớn lao và bí ẩn này. Độc giả Mỹ cũng chỉ mới biết đến ông một cách rộng rãi vài năm trước đó, nhờ sự giới thiệu của Robert Bly. Chính nhà thơ Mỹ lừng danh Robert Bly đã dẫn Coleman Barks đến trước đống bụi thời gian mù mịt phủ kín trang thơ.

Rumi sinh ngày 30 tháng 9 năm 1207 ở một xứ sở mà nay là quốc gia A Phú Hãn đầy chiến tranh, trong một gia đình trung lưu, có người cha là một nhà thần học nổi tiếng. Xứ sở ông hồi đó là một trong những trung tâm nghiên cứu lớn về đạo Hồi. Năm 1220, người Mông Cổ xâm lăng A Phú Hãn từ phương Bắc, thiêu hủy tất cả các thành quách và nền văn minh giàu có này. Rất may, gia đình Rumi đã rời quê trước đó vài năm, trên đường hành hương về đất thánh Mecca. Năm 1125, họ đến vùng Rum và định cư ở đó. Tên của Rumi có nghĩa là " kẻ đến từ Rum".

Năm 1244, khi Rumi đã nổi tiếng khắp nơi vì học vấn lỗi lạc của ông, một sự kiện đặc biệt xuất hiện. Một hôm, đang cưỡi lừa đi trên đường, ông bị chặn lại bởi một kẻ lạ mặt. Kẻ này đưa ra lời thách đố với những câu hỏi khó khăn. Cuộc trao đổi của Rumi và hắn kéo dài nhiều giờ, nhiều ngày, và như được Rumi kể lại về sau "Không ăn, không ngủ, không đếm xỉa gì đến những nhu cầu của con người". Trong giây phút lịch sử, hai thiên tài nhận ra nhau. Sau nhiều tháng làm đôi bạn tri kỷ, Shams, kẻ lạ mặt trong buổi hội ngộ đường làng nói trên, biến mất. Lòng đầy thương nhớ, Rumi nhận ra nguồn cảm hứng bất tận từ người bạn mới quen. Ông bắt đầu làm thơ và hát chúng lên giữa các bạn bè, đệ tử.

Thơ Rumi là tiếng hát của một tâm hồn lãng mạn.

Anh muốn tới nơi
Đôi chân trần em bước
Bởi vì trước mỗi bước chân
Có thể là: em đã nhìn xuống đất.

...Ông cũng dạy người khác cách chấp nhận sự thật và lòng bao dung.

Chúng ta là bạn với những kẻ giết chúng ta
Kẻ cho chúng ta thấy được sống của biển khơi. Chúng ta
Yêu mến cái chết này. Chỉ có sự vô minh là nói
"Gác lại chuyện này đi, cho đến ngày hôm sau nữa."
Đừng tránh lưỡi dao. Người bạn này
Có vẻ hung dữ, sẽ mang tâm hồn bạn
Đến những chân trời khác, mang con ác điểu của bạn
Lên đỉnh cao gió hú. Chúa Jesus lên thập giá.

Thơ Rumi ngạt ngào sự tương thông giữa người và người, như tiếng thổi rì rào của gió trên thảo nguyên bao la.

Điều gì được nói với một cánh hồng khiến nó mở ra, đã được
Nói thì thầm với tôi trong ngực
Điều gì đã được nói với cây thường xuân xanh biếc, làm cho
Nó trở thành dũng mãnh, đứng thẳng lên, đã được
Thì thầm kể lại với bụi hoa lài khiến cho hoa lài trở nên chính nó, điều gì
Làm cho cây mía ngọt ngào, điều gì
Đã được nói với cư dân của thị trấn Chigil ở Turkestan khiến họ
Trở nên đẹp đẽ, điều gì làm cho hoa lựu đỏ nở như một
Khuôn mặt người, giờ đây
Đang được nói với tôi. Tôi đỏ mặt lên. Điều gì làm cho ngôn ngữ tôi
Trở thành lưu loát, chính là điều này đây
Cửa của nhà kho lớn lao đang mở, lòng đầy biết ơn,
Tôi nhai một khúc mía đường
Lòng đầy tình yêu với kẻ mà mọi điều khác thuộc về.

Rumi nói nhiều đến sự đổi thay, sự cần thiết của đổi thay, và niềm đau bạn đành chấp nhận đã được lột vỏ mỗi ngày.

Ngày hôm qua trong một buổi họp tôi đã thấy
Tâm hồn tôi trong một chiếc lọ của một kẻ nào
Đang tìm cách đổ đầy
Mỗi người chọn cho mình một nỗi đau, điều sẽ
Thay đổi anh ta thành một chiếc bánh mì nướng
chín thơm lừng.

Tình yêu thương đồng loại bàng bạc trong thơ của Rumi. Tâm hồn ông thật dịu dàng. Thơ Rumi là lời kêu gọi không khi nào cũ, mãi mãi trẻ trung giữa một thế giới đầy bạo lực.

Hãy nhìn một đứa trẻ một tuổi
Sự giận dữ bắt đầu khi bạn quá tự hào
Về mình. Hãy làm ta nhỏ lại. Hãy dùng
Sự coi thường của người khác, và tự nhìn lại mình, để thay đổi, giống như
Đám mây trong chuyện cổ dân gian biến thành
Con rắn… đôi khi mùi vị ngọt ngào làm bạn
Trở nên chua chát và tệ bạc.

Giữa một thế giới đầy nhiễu nhương loạn lạc, lắng nghe Rumi, ta như nghe được lời cảnh tỉnh của ông từ 800 năm trước.

Một đặc điểm của thơ Rumi là ông ít nói về cái tôi của mình. Tuy là thơ trữ tình, đây là một loại trữ tình phi cá tính. Chúng ta không biết nhiều về ông như một con người trong đời sống bình thường. Những câu thơ tha thiết và bay bổng của Rumi có sức mạnh nối kết những cá thể riêng biệt, làm cho con người trở nên gần gũi nhau, làm cho chúng ta hòa tan vào đất trời. 

Đọc thơ ông, ta thay đổi khi nào không biết, tâm hồn trở nên trong suốt như dòng suối róc rách chảy qua giữa những viên sỏi trắng, rũ bỏ và thanh sạch. Mặc dù ý tưởng về Thượng Đế rất mạnh mẽ ở Rumi, ông không phải là một nhà truyền đạo theo nghĩa thông thường. Khác với những người cùng thời, thơ ông cũng không nhắc nhiều đến Thượng Đế. Nếu có, Ngài hiện lên như một người bạn tâm tình.

Ông nói: "Tinh thần hòa lẫn với thế giới hiện thực mà kẻ mang cho, quà tặng và người nhận là một". Rumi kêu gọi tình thân ái, giống như tình bạn.

Hãy ở lại bên nhau, các bạn
Đừng chia lìa, đừng ngủ
Tình bạn được tạo ra
Bằng sự tỉnh thức
Bánh xe đạp nước nhận nước rồi
sẽ trả lại. Và cho đi.

Rumi nhắc đi nhắc lại về sự sầu muộn và nỗi thống khổ của loài người. Chỉ có một tình yêu vững bền không điều kiện là cách duy nhất để chữa chạy. Nhưng hơn thế nữa, ông đòi hỏi ở chúng ta sự chấp nhận, thong thả, thanh thản, vững chãi, nhưng không cay đắng đối với bất công của số phận, sự đày ải, nỗi đau thể chất và tinh thần. Nuốt lấy nỗi đau, có phần hùng tráng, đi xuyên qua nó, tiêu hóa nó, như bóng tối, như trái cây chín tới, chuyển hóa chúng thành một phần của đời sống chúng ta.

Sự buồn đau khủng khiếp
Của kiếp người. Hãy uống
Tất cả chúng đi. Nhưng một cách khác.

Rumi cũng nói về cái chết. Ông kêu gọi chúng ta can đảm và chuẩn bị sự chờ đợi nó bằng thái độ của mình đối với sự khổ đau. Có thể nói mà không đến nỗi quá sai rằng con người chuẩn bị cho cái chết bằng cách trưởng thành khi học cách đối phó với đau khổ thường hằng.

Tôi nhìn thấy nỗi sầu uống một cốc rượu buồn
và tôi kêu lớn: Rượu ngon quá, phải không nào?
ngươi bắt được ta rồi, nỗi sầu trả lời, và
ngươi làm hỏng hết chuyện của ta. Làm sao ta còn
đi rao bán được cái buồn nữa đây?

Thơ Rumi có tính thần kỳ, huyền ảo, nhưng không bí hiểm, lại hết sức dễ hiểu, đi thẳng vào lòng người. Từ ngữ mà ông dùng, khi dịch sang tiếng Anh, nhất là dưới bàn tay trác tuyệt của Robert Bly và Coleman Barks, rất dung dị mà vẫn bay bổng, tài hoa. Thơ Rumi kêu gọi sự trở lại với im lặng, vì im lặng cho phép chúng ta cảm nhận được, ngửi được, nếm được mùi vị của sự hiện hữu, như một đóa hồng lặng lẽ tỏa hương trong đêm tối.

Những cuộc trò chuyện bất tận nổi tiếng của Rumi với người bạn tri kỷ của ông, Shams Tabriz, có lẽ đã xảy ra thông qua những khoảng im lặng ngân dài. Ai biết được họ đã nói gì với nhau qua thứ ngôn ngữ vô âm ấy. Mặc dù thắm đẫm tinh thần Hồi giáo, Rumi thường hiện lên trong thơ ông, ít nhất là đối với tôi, như một thiền sư của vùng Trung Cận Đông, một hành giả thiền thực sự. Qua thơ Rumi, giọng nói thánh thót của ông, và sự im lặng của ông, nhân loại ngày nay, nhất là ở phương Tây và miền Đông Á, vốn xa cách về địa lý và lịch sử, cảm thấy gần gũi hơn với những dân tộc có một nền văn hóa lớn lao, khắc nghiệt, và quá khác biệt.

Những xung đột ngày nay giữa thế giới Kitô và thế giới Hồi giáo, cuộc chiến tranh của Hoa Kỳ trên chính đất nước A Phú Hãn của ông, và hiện nay là Iraq, vùng Vịnh, cuộc xung đột bất tận giữa Do Thái và Palestine, hay Lebanon hiện nay, đầy máu lửa… không dập tắt tiếng thơ của Rumi, trái lại, kêu gọi chúng ta đọc ông nhiều hơn nữa, uống chén rượu tâm hồn ngạt ngào mà ông mời vẫn còn thơm, lên tiếng nhiều hơn cho hòa bình và sự cảm thông giữa các giống người, và cũng tập im lặng nhiều hơn nữa, một sự im lặng đầy tỉnh thức của kẻ lữ hành trên đường về cố xứ.

Thời gian để gác bỏ ngoài tai những lời khuyên
Thông thái, để mở những nút thắt mà
Văn hóa của chúng ta buộc lại. Cắt chúng đi
Nhét bông vào lỗ tai. Trở về với bãi lau nương sậy
Để cho mía mọc lên trong tâm hồn bạn. Không cần có
Luật lệ nào, hay bổn phận thường ngày. Chúng không
Mang lại sự an bình im lặng.

Rumi mất trong một buổi hoàng hôn năm 1273. Tương truyền rất nhiều người, thuộc các tầng lớp xã hội khác nhau, đã đến dự tang lễ của ông. Ở xứ sở của mình, nhiều năm, nhiều thế kỷ sau, ông vẫn còn được gọi là Mevlana, nghĩa là Bậc Thầy.

Có lẽ trên đường trở về chốn vĩnh hằng, ông lại gặp Shams, người bạn tri kỷ ngày xưa chăng? Hãy nghe ông kể lại mẩu đối thoại tượng trưng, trong một bài thơ ngắn:

…ngày kia đến hỏi Shams: Anh làm gì ở đây?
Trả lời: Có gì ở đó đâu mà làm?

Mỗi năm vào ngày 17 tháng 12, ngày mất của Rumi, nhiều nơi trên thế giới tổ chức tưởng niệm. Ngôi mộ của ông ở xứ Konya được nhiều du khách đến viếng mỗi ngày. Ở đó, giữa sự an tĩnh của cây xanh im lặng ngàn đời, những lời nhắc nhở về tình yêu, về sự hòa hợp của ông vẫn dịu dàng vang lên như vừa mới hôm qua.

Không còn là kẻ xa lạ, bạn lắng nghe
Suốt ngày tiếng gọi yêu thương
Như con ong, bạn trở về nhà
Mang theo mật của mình, dù cố quận vẫn còn xa.

NGUYỄN ĐỨC TÙNG

Chú thích: tài liệu chính dựa trên cuốn "The Soul of Rumi," Coleman Barks, nhà xuất bản Harper Collins, USA, 2001, và một số bài viết của Robert Bly.

http://www.hopluu.net/default.aspx?LangID=3&tabId=482&ArticleID=444

  

Read More

Cõi Thơ: Nẻo Đường Không Chọn (The Road Not Taken)

Nẻo Đường Không Chọn
Nguyên tác: "The Road Not Taken" của nhà thơ Hoa Kỳ Robert Frost
Bản dịch: The Shadow

Hai ngả rẽ năm xưa trong rừng úa,
Tiếc làm sao chẳng chọn được cả hai.
Kẻ lữ thứ ta tần ngần đứng mãi,
Mắt vời trông lối khuất bụi cây dài.

Nẻo mời gọi, thôi đành theo lối cỏ
Êm như nhung nằm đợi bước chân đi.
Tuy dấu tích người qua mòn ngả nọ
Hay đường này nào có khác nhau chi?

Cùng trải mình sáng năm xưa đôi ngả,
Trong lá êm không mang vết xéo dày.
Ta dối hẹn ngày sau thăm lối lạ,
Đường đưa đường biết trở lại sao đây!

Không ngăn tiếng thở dài ta phải thốt,
Thời gian qua mà năm ấy cánh rừng,
Ta đã chọn lối mòn thưa kẻ bước,
Một đời theo chân rẽ mãi không cùng.


The Road Not Taken
Robert Frost

Two roads diverged in a yellow wood,
And sorry I could not travel both
And be one traveler, long I stood
And looked down one as far as I could
To where it bent in the undergrowth;

Then took the other, as just as fair,
And having perhaps the better claim,
Because it was grassy and wanted wear;
Though as for that the passing there
Had worn them really about the same,

And both that morning equally lay
In leaves no step had trodden black.
Oh, I kept the first for another day!
Yet knowing how way leads on to way,
I doubted if I should ever come back.

I shall be telling this with a sigh
Somewhere ages and ages hence:
Two roads diverged in a wood, and I–
I took the one less traveled by,
And that has made all the difference.

http://ntuongvi.wordpress.com/2010/09/05/the-road-not-taken/

Read More

Cõi Thơ: Gửi Con Yêu Dấu

Gửi Con Yêu Dấu

Nếu một mai thấy cha mẹ già yếu,
Hãy thương yêu và thấu hiểu song thân.
Những lúc ăn, mẹ thường hay vung vãi
Hay tự cha không mặc được áo quần.

Hãy nhẫn nại nhớ lại thời thơ ấu
Mẹ đã chăm lo tã, áo, bế bồng
Bón cho con từng miếng ăn, hớp sữa
Cho con nằm trong nệm ấm chăn bông.

Cũng có lúc con thường hay trách móc
Chuyện nhỏ thôi mà mẹ nói trăm lần.
Xưa kia bên nôi, giờ con sắp ngủ
Chuyện thần tiên mẹ kể mãi không ngừng.

Có những lúc cha già không muốn tắm
Đừng giận cha và la mắng nặng lời
Ngày còn nhỏ, con vẫn thường hay sợ nước
Từng van xin: “ Đừng bắt tắm, Mẹ ơi!”

Những lúc cha không quen xài máy móc,
Chỉ cho cha những hướng dẫn ban đầu.
Cha đã dạy cho con trăm nghìn thứ
Có khi nào cha trách móc con đâu?

Một ngày nọ khi cha mẹ lú lẫn
Khiến cho con mất hứng thú chuyện trò
Nếu không phải là niềm vui đối thoại
Xin đến gần và hãy lắng nghe cha.

Có những lúc mẹ không buồn cầm đũa
Đùng ép thêm, già có lúc biếng ăn
Con cần biết lúc nào cha thấy đói
Lúc nào cha thấy mệt, muốn đi nằm.

Khi già yếu phải nương nhờ gậy chống
Xin nhờ con đỡ cha lấy một tay
Hãy nhớ lại ngày con đi chập chững
Mẹ dìu con đi những bước đầu ngày.

Một ngày kia, cha mẹ già chán sống
Thì con ơi, đừng giận dữ làm chi!
Rồi mai này đến phiên, con sẽ hiểu
Ở tuổi này, sống nữa để làm chi?

Dù mẹ cha cũng có khi lầm lỗi
Nhưng suốt đời đã làm tốt cho con
Muốn cho con được nên người xứng đáng
Thì giờ đây con cũng chẳng nên buồn.

Con tức giận có khi còn xấu hổ
Vì mẹ cha giờ ăn đậu ở nhờ
Xin hãy hiểu và mong con nhớ lại
Những ngày xưa khi còn tuổi ấu thơ.

Hãy giúp mẹ những bước dài mệt mỏi
Để người vui đi hết chặng đường đời.
Với tình yêu và cuộc đời phẩm giá
Vẫn yêu con như biển rộng sông dài.

Luôn có con trong cuộc đời,
Yêu con, cha có mấy lời cho con.

Huy Phương dịch
Nguyên tác: “To Our Dear Child”

To Our Dear Child

On the day when you see us old, weak and weary
Have patience and try to understand us.

If we get dirty when eating,
If we cannot dress on our own,
Please bear with us and remember the times,
We spent feeding you and dressing you up.

If, when we speak to you,
We repeat the same things over and over again,
Do not interrupt us. Listen to us.
When you were small,
We had to read to you the same story
A thousand and one times until you went to sleep.

When we do not want to have a shower,
Neither shame nor scold us.
Remember when we had to chase you
With your thousand excuses, to get you to the shower?

When you see our ignorance of new technologies,
Help us navigate our way through those world wide webs.
We taught you how to do so many things
To eat the right foods, to dress appropriately,
To fight for your right.

When at some moment we lose the memory
Or the thread of our conversation,
Let us have the necessary time to remember.

And if we can not, do not become nervous,
As the most important thing is not our conversation.
But it’s sure to be with you and to have you listening to us.

If ever we do not feel like eating, do not force us.
We know well when we need to and when not to eat.
When our tired legs give away
And do not allow us to walk without a cane.
Lend us your hand, the same way we did
When you tired your first faltering steps.

And when some day we say to you,
That we do not want to live anymore, that we want to die,
Do not get angry, some day you will understand
Try to understand that our age is not just lived but survived.

Some day you will realize that, despite our mistakes,
We always want the best for you
And we tried to prepare the way for you.

You must not feel sad, angry nor ashamed
For having us near you.
Instead, try to understand us and help us
Like we did when you were young.

Help us to walk.
Help us to live the rest of our life with love and dignity.
We will pay you with a smile and by the immense love
We have always had for you in our hearts.

We love you, child
Mom and Dad

Author Unknown
                

Read More

Cõi Thơ: Đừng Đợi

Đừng Đợi
~ Quỳnh An

Đừng đợi đến lúc mây đen vần vũ
Và bầu trời giăng bóng tối thê lương
Khi mưa giông về ngập cả phố phường
Nghìn kỷ vật trôi theo giòng nước lũ

Đừng van xin trận cuồng phong yên ngủ
Nẻo tâm tình không chùn bước thiên tai
Vạn lời cầu khấn nguyện buổi hôm nay
Quả đã kết thôi phân bày ngọt đắng!

Đừng phung phí huênh hoang vì háo thắng
Giá trị con người đâu ở nhà, xe?
Áo quần da, lông thú khoác vào “khoe”
Đầy đồ đạc nhưng tâm hồn trống rỗng

Đừng đợi lúc phải bàng hoàng tỉnh mộng
Chỉ một giây đất rung chuyển long trời
Tiếc thời gian ta mải miết rong chơi
Chưa một khắc suy tư ngày tạ thế

Cùng thiên nhiên, sống đơn thuần rất dễ
Không sát sinh, không uống máu, hại người
Luật vàng xưa đã có tự muôn đời:
“Hãy cho đi những gì ta muốn nhận.”

Đừng đợi nữa để ngày sau ân hận
Khi giã từ một kiếp sống phù du
Lúc xuôi tay trở về cõi thiên thu
Đường trơ trọi, lương tâm buồn ngoảnh lại!

Read More

Cõi Thơ: Mẹ và Con (Quỳnh An)

Tranh Mary Cassatt

Mẹ và Con
~ Quỳnh An

Đêm nhớ mẹ ánh trăng buồn ẩn hiện
Tiếng trùng dương êm như tiếng mẹ ru
Con chào đời một buổi sáng mùa thu
Vòng tay mẹ nâng niu từ thuở ấy

Đôi mắt mẹ đầy thiết tha lóng lánh
Bầu sữa ươm nồng giấc ngủ yêu thương
Tình mẹ con to rộng chẳng biên cương
Lời âu yếm thâu gồm trong vũ trụ

Môi mẹ cười tươi như hoa hé nụ
Cho lòng con cũng sung sướng vui lây
Mẹ sớm hôm tần tảo tháng năm gầy
Từng manh áo miếng cơm con sung túc

Ngày tựu trường mẹ đưa con vào học
Tiếng trẻ ê a, mẹ đứng vẫy tay chào
Mẹ có mộng mơ, có nhớ đến năm nào
Lúc tóc còn xanh, quen ai ngoài cửa lớp

Bao ngày qua tóc xanh giờ nhuốm bạc
Cuộc hí trường thôi ta diễn cho xong
Bạn tình xưa đã về cõi thong dong
Người ở lại đời mong manh sương khói

Khi đêm xuống có bao giờ mẹ hỏi
Sinh mệnh này nguồn gốc đến từ đâu
Mẹ cùng con thân thuộc bấy nhiêu lâu
Mà trìu mến nối nhịp cầu huyết thống?

Tạ ơn mẹ tạo cho con sức sống
Hình hài này mẹ nuôi dưỡng cưu mang
Con lớn khôn nhờ tài mẹ đảm đang
Bao chịu đựng hy sinh dầy mưa nắng

Mẹ ơi, gặp nhau đây trên biển đời câm lặng
Ta nhìn nhau, biết nói những câu gì
Mỗi linh hồn phải đốt đuốc mà đi
Tìm nguyên thủy vĩnh hằng không phai nhạt

Đêm nhớ mẹ ánh trăng pha màu bạc
Chiếu lung linh soi cửa ngỏ tim con
Hành trình nay chân đã mỏi gối mòn
Mong gặp mẹ bên kia bờ ngăn cách.


(Riêng tặng Hồng Hương và những ai thương mẹ)

 

Read More

Cõi Thơ: Anh Biết Không (Quỳnh An)

Anh Biết Không
~ Quỳnh An

Anh biết không
Có những lời anh nói
Giúp một người từ tuyệt vọng đến lạc quan
Trong quanh co hỗn loạn của thế gian
Lời anh nói như đường xanh thẳng lối
Tâm hồn đó có khoảng trời u tối
Chút nắng vàng bỗng nhè nhẹ vào tim

Anh biết không
Có những lời anh viết
Như mưa rào tẩy sạch các vết nhơ
Trong tư duy và ý thức mù mờ
Cho người trẻ được vươn vai Phù Đổng

Ôi quê hương miền yêu thương hoa mộng
Hãy vun bồi những hạt giống tốt tươi
Mỗi chúng ta chỉ góp một tay thôi
Đất sẽ thơm, nước sẽ biếc
Nhà sẽ ấm, dân sẽ no
Thân sẽ khỏe, khẩu sẽ thanh
Ý sẽ sáng, tâm sẽ linh

“Yêu nhau là nhìn cùng một hướng”
Đêm sắp tàn, mình chào đón bình minh…


 

Read More

Cõi Thơ: Thiên Tử, Chia Cách, Cội Nguồn (Quỳnh An)

Thiên Tử

Em là công chúa thiên kim
Mà nay thất thế, mang tim tội đồ!
Gót nhung lãng đãng mơ hồ
Đâu vườn thượng uyển? Xô bồ nhân gian!
Chắp tay mười ngón em đan
Hướng cầu Vương Phụ xin mang em về.

A King's Child

She was born a noble princess
Separated from her parents at birth
Away from the throne
Her plight that of a fugitive
Searching for the royal garden
She found only commotion
Clasping her hands
Praying that the court
Would find her soon
And bring her Home.

Chia Cách

Địa đàng nay vắng bóng người
Bao đời giong ruổi, tiếng cười đã xa
Tìm trong những buổi chiều tà
Hoàng hôn đến chậm, sang phà đợi ai
Nhớ xưa ta ở bồng lai
Yêu thương còn thắm, một mai người về.

Separation

Divine land is void of your presence
Several lifetimes wandering
Your laughter now absent
Searching for you many evenings
The sun set slowly
Crossing the ferry, awaiting
Remember when we were in Heaven?
One day you shall return
For Love eternally remains.

Cội Nguồn

Về đây nối lại câu thề
Về đây chung hưởng, cận kề Mẹ Cha
Về đây ngày mới đơm hoa
Vinh danh vũ trụ, một nhà yên vui.

The Source

Come back Home to renew our vow
Rejoin our parents
Share our inheritance now
Come back Home, a new day has arisen
Exalting the cosmos
One family
All in Heaven.

~ Quỳnh An

Read More

Cõi Thơ: Tên Em (Quỳnh An)

Tên Em
~ Quỳnh An
Tặng các bạn sống ngoài đại dương với lời chúc trường thọ


Tên em là Cá
Em có một cái đuôi khá lạ
Hai cái vi dễ thương giúp em bơi bơi
Nhiều chị tên Vi có người rất xinh
Em nói chung là những người đẹp
Nếu các chị thương em thì đừng ép
Đập đầu em để nấu canh chua
Cho em được tung tăng trong nước
Chặt mất vi rồi làm sao em bơi?

Tên em là Tôm
Đối với bà xã thì em rất thơm
Mấy cái râu của em vậy mà bả thích
Gia đình em cũng đông con nít
Hai vợ chồng khắng khít đã lâu
Ai lang thang là chuyện của họ
Em thương vợ nên rất chung tình
Nay bỗng đâu vợ em bị bắt
Em một mình lòng đau như cắt
Mấy anh nào có vợ có con
Nhớ thương giùm loài vật như tôm
Cũng có gia đình, cũng yêu thương vợ
Nếu chị nhà bị giết, anh có buồn không?
Cám ơn anh cảm thông.

Tên em là Cua
Tính em không ngang như người ta nói
Thật ra em làm chi cũng đều suy nghĩ
Loài cua em tình hàng xóm rất cao
Ai đánh em, em cũng biết đau
Đừng nói chi mang em rang muối!
Thiền sư Tông Diễn có lần đã thấy
Tổ tiên em nước mắt lưng tròng
Ngài thả cua về với sông nước mênh mông
Nên suốt đời em mang ơn cứu mạng
Với loài người em chỉ muốn làm bạn
Cùng sống hòa bình không phải hận thù nhau
Trong kiếp này và những kiếp sau.

Tên em là Mực
Không biết sao loài người thích ăn mực
Nghe cái tên là thấy tối thui rồi
Tại tên em thì em chịu vậy thôi
Nhưng các bác ăn vào sẽ không còn ánh sáng!
Ở đất liền có nhiều cây trái ngọt
Bác làm ơn ăn trên đó giùm em
Nhào xuống biển làm chi cho em khổ?
Em chỉ muốn sống yên ngày hai buổi
Không hồi hộp bị bắt bớ giam cầm
Bác nào từng ở tù rồi thì biết
Chưa ở tù thì đừng nên biết
Chẳng vui sướng gì đâu
Bác mà như em bác sẽ rất rầu!

Tên ngoại là Rùa
Ngoại sống lâu, lớn tuổi hơn loài người
Cho phép ngoại được xưng là ngoại
Ngoại đích thị rùa bò 4 chân
Không phải 8 chân như “đố chơi để chọc”!
Chậm mà chắc như rùa là ngoại đó
Nhưng có một điều ngoại không chắc
Tương lai con cháu mình sẽ ra sao
Khi người ta còn tìm rùa nấu cháo!
Xưa Vua Lê Thái Tổ trả kiếm lại cho Rùa
Nay xin những anh hùng xứ Việt
Trả mạng sống cho hậu duệ Kim Quy!

Tên em…
Tên em…
Tên em…
Và còn nhiều nữa
Mỗi em đều có tên
Trong hồ sơ lý lịch của Thiên Đàng
Mỗi em đều có gương mặt
Dù vuông tròn lớn bé khác nhau
Mỗi em đều có mắt
Nhìn cuộc đời bao la
Với đôi lời tâm sự
Chúc người sớm vị tha…

 

Read More